Op zaterdag 14 juli zijn Prudence en Anneke vertrokken naar Togo om een ontmoeting te hebben met de vrouwen van Moedercentrum La Lumière in Sokodé. Daarnaast wilden ze ook een bezoek brengen aan de nieuwbouw voor het Centrum.
Last van gardien
Donderdag 18 juli hebben ze een gesprek gehad met de coördinatrice van het Centrum. Ze gaf een update van de stand van zaken. Het bleek dat de vrouwen in hun eigen centrum zijn verdrongen door een door de verhuurder aangestelde gardien. Deze gardien (bewaker) gedraagt zich alsof het huis van hem is, met als gevolg dat de vrouwen de achterkant van het huis niet meer kunnen bereiken, zodat ze niet meer gebruik kunnen maken van het toilet en de badkamer. Ze moeten nu hun behoeften buiten doen. Er is voortdurend een erge rommel, wat bij de ouders die hun kinderen komen brengen een onprettig gevoel oplevert.
De grond om het huis is vol geplant met maïs en okra; er is nog een pad om bij het huis te kunnen komen. De grote mangoboom voor het huis is weg evenals de banken die eronder stonden. De gereedschappen die in een afgesloten ruimte stonden opgeslagen zijn verdwenen (de gardien heeft alle sleutels).
Activiteiten Moedercentrum
Hoewel de vrouwen regelmatig hun beklag hebben gedaan bij de verhuurder, heeft deze geen enkele maatregel getroffen. Hij geeft ook geen gehoor aan het afmaken van de in 2014 beloofde verbeteringen, wel streek hij steeds zonder blikken of blozen de huur op. Een verzoek van de vrouwen om dan maar een lagere huur te betalen werd niet ingewilligd; de verhuurder verwees steeds naar de door hem aangestelde verantwoordelijke, maar gaf geen naam. De vrouwen stonden dus alleen met hun probleem.
Door minder goede communicatie is activiteit van het Moedercentrum nu beperkt geraakt tot alleen de crèche; de coupeuse en de kapster hadden geen activiteit meer. Jammer genoeg is er in de buurt nu ook een concurrerende crèche gestart.
Een ander probleem is geweest dat wij vanuit Nederland vaak niet konden communiceren omdat in Togo de laatste tijd politieke problemen waren, waardoor het internet vaak uit de lucht was.
Deze problemen nemen Prudence en Anneke mee naar de verhuurder die zij deze dag zullen ontmoeten .
Gesprek met verhuurder
Vader Rafaël ontmoeten we in zijn kantoor; hij is de opvolger van vader Justin, die nu in Frankrijk werkt. Rafaël is directeur van het katholiek onderwijs en beheerder van de gebouwen. Het missiehuis waar de vrouwen nu in verblijven behoort onder zijn beheer, dus hij is de verhuurder. We leggen de problemen van de vrouwen bij hem neer, maar hij lijkt er niet veel mee te kunnen. We vragen hem naar de naam van de verantwoordelijke. Hij geeft die, maar het blijkt een oude zieke broeder te zijn, dus daar kunnen we niets van verwachten. Over het verdwijnen van de gereedschappen is hij ook niet te spreken, maar hij blijft uiterst vaag en wil niet de vinger wijzen naar de gardien. Wat betreft de huur, die hij nooit heeft willen verlagen maar wel opstrijken, is het nog niet duidelijk of er weer betaald moet worden. Straks in september zal de sleutel aan de vrouwen worden overgedragen en gaan ze weg uit het missiehuis.
Aan het eind van de ochtend bezoeken we de nieuwbouw en ontmoeten enkele werknemers.
Hulp van mr. Appollinaire
Aan het einde van de middag hebben we een ontmoeting met mr. Appollinaire. Hij heeft Prudence in november 2014, bij de presentatie van de nieuwe ruimte in het missiehuis, opmerkzaam gemaakt op bepaalde zaken die voor het werken in het Moedercentrum van belang zijn. Hij stelde zich voor als een voormalig projectbegeleider van de overheid. Deze activiteit was gestopt, maar hij is nog altijd geïnteresseerd in maatschappelijke projecten.
La Lumière trok zijn aandacht en hij heeft zich de afgelopen vier jaar vrijwillig verdienstelijk gemaakt als onze contactpersoon in Sokodé. Vanwege zijn verdiensten hebben wij hem een enkele keer wat betaald, want iemand zoals hij is voor ons van onschatbare waarde. Dat is gebleken bij de ontwikkeling van ons nieuwbouw project. Hij heeft ons opmerkzaam gemaakt op de noodzaak onze grond af te sluiten. Hij vond de architect en de uitvoerder toen we die nodig hadden. Daarnaast heeft hij steeds contact gehouden met de vrouwen, hun financiën inzichtelijk gemaakt en hen geactiveerd.
Bij onze ontmoeting bespraken we ook het feit dat er andere activiteiten zouden moeten worden ontwikkeld. Wij hebben hem verteld van alles wat er in het verleden is geweest, welke activiteiten er waren gepland. Hij was verbaasd dat er zoveel was geweest! Hij was enthousiast over de inhoud van de statuten en de opzet en wil daarom graag contact houden met het project. Wij willen ook graag dat hij wil blijven werken voor onze organisatie. We hebben met hem afgesproken dat we hem aan de vrouwen zouden voorstellen als onze zaakwaarnemer en contactpersoon; tevens gaat hij voorlopig de zaken begeleiden.
Ontmoeting met de vrouwen
Maandag 22 juli ontmoeten we de vrouwen in de huidige ruimte. Het is inderdaad armzalig vergeleken bij het begin. De vrouwen hebben een hart onder de riem nodig. Appollinaire toont de financiële geschiedenis tot nu toe via een powerpoint. Het is inderdaad niet zo rooskleurig in vergelijking met een aantal jaar geleden. Het lijkt voor de hand te liggen dat de oorzaak van de huidige situatie wel degelijk ligt bij de toestand met het gebouw en de gardien. Ook komt aan het licht dat er tussen enkele vrouwen een conflict ligt, maar dat is in de familiesfeer en mag dus niet in het centrum worden besproken.
We bespreken hoe verder. Een nieuw gebouw, nieuwe kansen, een nieuwe start, ook voor de vrouwen. Ieder spreekt uit hoe ze in de toekomst verder willen. Iedereen zal opnieuw een intentieverklaring tekenen en er bestaat de mogelijkheid om nieuwe /andere vrouwen erbij te laten komen. Voor deze situatie wordt een wederzijdse proeftijd van drie maanden afgesproken. Er zal een nieuw bestuur worden samengesteld.
Appollinaire wordt voorgesteld aan de vrouwen als hun contactpersoon naar buiten. Wij stellen voor om een “maandspreuk” in te stellen. Dat houdt in dat er aan de hand van deze spreuk een maandgesprek met elkaar zal zijn om een beetje uit de sfeer van alledag te komen en een dimensie toe te voegen aan de dagelijkse dingen. Het bezoek wordt afgesloten met wat drinken en wat snacks. Daarna gaat de hele groep naar de nieuwbouw. Enthousiasme alom. Het is ook een prachtig werk.
Gesprek met uitvoerder/architect
In de middag een ontmoeting met de uitvoerder/architect en Appolinaire. Hij wil weten wat onze plannen zijn voor het gebruik van het gebouw. Wij vertellen over de ateliers en de winkel. Hij heeft deze gegevens nodig vanwege de indeling van de ruimten. We bespreken ook de bouw van een huisje voor de batterijen van de zonnepanelen; dat is nodig voor de veiligheid. De kosten zullen €1500 bedragen. Dit stond niet op de begroting, maar is wel nodig. We maken de keuze voor het huisje in plaats van de betegeling van de algemene ruimten (€4000). Wel zullen de toiletten worden betegeld.
Er komt een etage op de bouw. Hoe deze ruimten gebruikt zullen gaan worden blijft nog even in de gedachten. Verder geeft de man aan dat hij een toplaag van de omliggende grond zal afgraven en er nieuwe grond op aan zal brengen; tijdens het braak liggen heeft de omgeving de grond gebruikt als afval terrein. Gevolg daarvan is dat de grond in de huidige situatie niet voor moestuin gebruikt kan worden. We zijn blij hem te hebben ontmoet.
Toekomst
Zondag 29 juli zijn we weer in Nederland. Best wel bezorgd om de toekomst, maar blij met de herinnering aan de vergadering waarin de vrouwen uitspraken dat ze de wil hadden om door te gaan. Na overleg besluiten we om onze spaarregeling in Nederland te stoppen en in plaats daarvan nemen we Appollinaire in dienst. Hij heeft inmiddels een groepsapp opgezet, zodat we direct op de hoogte zijn van de gang van zaken.
We krijgen na tien dagen de foto’s van het nieuwe bestuur. De papieren administratie wordt nu door Appollinaire samen met de vrouwen in orde gebracht. Hij gaat ze begeleiden om kennis te krijgen van hun taken. Daarnaast is hij bezig reclame te maken om nieuwe leden voor de vrouwengroep te werven. Er is ook een oproep geplaatst in de krant om de vacature te vervullen van gardien/conciërge voor de nieuwbouw. Deze persoon moet een nachtverblijf krijgen op het terrein en voor klusjes oproepbaar.
Anneke Caspers, 20 augustus 2018